Idae
Sendo a demanda de auga crecente ao longo dos anos, a xestión na subministración deste recurso e dos seus tratamentos de potabilización e depuración suscitan ás administracións públicas unha espiral crecente de custos, sendo o reto lograr unha xestión que contribúa a un desenvolvemento sustentable.
Abastecemento e depuración de auga
En España a demanda de abastecemento de auga para uso humano estímase nun intervalo entre os 160 e os 180 litros por persoa e día, experimentándose un incremento de actividade neste sector non só polo crecemento urbano senón tamén polo derivado das esixencias sobre calidade e depuración das augas residuais e o consecuente Plan Nacional de Saneamento e Depuración, que se traduciu na entrada en servizo de numerosas EDAR (Estacións de depuración de augas residuais) ao longo da xeografía nacional, estimándose que, na actualidade, un 95% da poboación española está conectada a algún sistema de depuración.
En total, para o conxunto do país estímase un caudal de auga de abastecemento urbano de 3.730 hm3 anuais e un volume de auga residual tratada de 4.450 hm3, xustificándose a diferenza en que, aínda que non toda a auga abastecida finaliza nun desaugadoiro canalizado cara á EDAR, a depuradora recibe tamén augas de choiva e doutros posibles efluentes. A enerxía asociada a estes tratamentos para captación, abastecemento e distribución de auga urbana estímase nun consumo de electricidade en bombeo de 447 GWh/a, e en depuración nun consumo de electricidade de 2.225 GWh/a.
A redución do consumo de enerxía virá motivada pola redución das perdas de auga nas redes de subministración, non soamente pola mellora das redes existentes senón tamén pola implantación de sistemas de telecontrol para a detección sistemática de fugas ocultas; pola reutilización de augas depuradas en consumos municipais (rega de xardíns e limpeza de rúas) e pola optimización dos sistemas de bombeo na súa adecuación á variación da presión e ás demandas da subministración de auga.
E en relación coa EDAR, as instalacións de tratamento e depuración de augas están a experimentar unha mellora da súa eficiencia debido á innovación tecnolóxica e á agrupación de caudais cara a instalacións mancomunadas de maior tamaño. Así, as depuradoras pequenas, que adoitan carecer de sistemas de control da aireación e onde o seu deseño está baseado na robustez mecánica, implican un certo sobredimensionamento de equipos electromecánicos, polo que o consumo unitario en tales depuradoras é relativamente elevado, da orde de 50 kWh/hab ano. En grandes depuradoras optimízase tanto o deseño como o dimensionamento, e o control para chegar a alcanzar consumos enerxéticos próximos aos 20 - 30 kWh/hab ano.
Desalinización de auga de mar
Aínda que diferentes tecnoloxías de desalinización teñen diferentes consumos enerxéticos, en España predomina a osmose inversa entre as instalacións existentes, sendo esta a tendencia que parece que seguirán as novas instalacións no futuro.
Os datos máis recentes sobre a produción de auga desalinizada en España establecen un intervalo entre 1,5 e 2 hm3/día (inflúe na variación da demanda a pluviometría anual) para as case 1.000 desalinizadoras existentes. Asumindo a produción mínima de 1,5 hm3/día, e un consumo medio por osmose de 4,3 kWh/m3, cifra á que hai que engadir outros 0,6 kWh/m3 pola captación e pre/pos tratamentos da auga, totaliza un consumo enerxético de 7,3 GWh/día e unha potencia de demandada de 306 MW. Estimando unha produción de 24 horas/día durante 335 días/ano, o consumo de electricidade en desalinización elévase a 2.460 GWh/ano.
Medidas como a substitución das actuais membranas de osmose por outros modelos de maior eficiencia, ou a substitución dos actuais equipos recuperadores de enerxía da auga de rexeitamento do tipo turbina por cámaras isobáricas de intercambio de presión da salmoira constitúen exemplos de reformas que permitirán reducir o consumo de enerxía eléctrica de proceso nas actuais instalacións.
Iso non impedirá que o consumo de enerxía deste subsector continúe a crecer en base ao propio crecemento en infraestruturas dos municipios españois e ás súas necesidades de auga potable, fundamentalmente para os situados na costa mediterránea e nas illas.
Guía técnica de eficiencia en instalacións de auga. Guía técnica redactada por AQUA ESPAÑA e enfocada á características da auga e as súas posibles interaccións nas redes e instalacións polas que discorre, desde circuítos abertos de auga sanitaria (fría ou quente) a torres de refrixeración, ou circuítos pechados de alta ou baixa temperatura (solar ou chan radiante).
